Passer au contenu principal
Menu
À la défense des droits de la personne
Survol
Karihwakè:ron Tim Thompson

Karihwakè:ron Tim Thompson Sha’tethonátte ne akwé:kon ronterihwaiénhstha

Neyanan isko mitataht nesosap kih takisocik oki 5 - 12  /  Yeyikohk Kinwes = Kaié:ri niwaterátstha shakotirihonnién:nis ne 60 nikahseriiè:take’ nikarì:wes

Tsi ní:ioht tsi á:iontste’ kí:ken ka’nikonhraientáhtshera

Global and Canadian Defenders for Human Rights teioténion tsi niioiánere tsi nihonnohnhétie ne ón:kwe tánon’ roti’nikonhrá:reks ne ronterihwaiénhstha.  Né: kwah ioteríhonte ne Speak Truth to Power Canada ne sénha é:so ahonaterièn:tarake’ tsi rontewiénhstha ronateríhonte ahatirihwahní:rate’ ne onkwe raotiianerénhsera (human rights) tsi nihontiérha nihonnóhnhes.

Enhsetshén:ri’ kén:tho ne kí:ken ka’nikonhraientáhtshera ne Equitable Education for All:

  • Tehotíhthare ne Tim Thompson tánon’ wathró:ris tsi niiawén:’en nihróhnhes.
  • Tsi nahò:ten enhonteterì:waienhste’ né: ne tekontátenonhkwe ne kí:ken ka’nikonhraientáhtshera: kwah né: ne First Nations Education Koráhne nonkwá:ti, Shannen’s Dream, tánon’ enhonate’shennaién:ta’ne’ ne ronteweiénhstha ahóntken’se’ tsi ní:kon Onkwehón:we orihwa’shón:’a ká:ien tsi ionterihwaienhstáhkwa.
  • Áhsen ní:kon community defender profiles ká:ien ne aiakwakó:wanahte’ ne ka’nikonhraientáhtshera tánon’ ahotihretsá:ron’ ronteweiénhstha ahshakotiia’tatshén:ri’ ónhka ne sha’tehotirihò:tens ne aontahatíhnhe’ ne ón:kwe raotiianerénhsera (human rights).

Akarihwahní:rate’ ne ka’nikonhraientáhtshera ne Equitable Education for All, ó:ni enhsetshén:ri:

  • Tekarihwakháhsion ne kaianerénhsera ionstáhkwa (legal insruments) né: ne teká:neren ne Equitable Education for All aorihwà:ke.
  • Ionteweienhstáhkwa ne teká:neren ne Moments in Time né: ne wathró:ris kátke shés ne sénha wa’oiánere’ne’ tókani sénha iah teioianeré:’on ne ón:we raotiianerénhsera (human rights) ne Korahró:non raonanonhtonniónhtshera nitiawé:non.

Enwá:ton’ thikawenní:io ka’niká:ien ionteweienhstáhkwa enhserá:ko’ áhsatste’.

Iakhihretsá:rens tsi shakotirihonnién:nis á:hontste’ ne 100 Years of Loss Teaching Toolkit ahotiié:nawa’se’ ahshakotirihónnien’ ne Residential School aoriwà:ke ne Koráhne. Enwá:ton’ aiakoién:ta’ne’ ne kí:ken ne tekawén:nake’ kahiatónnion ne Legacy of Hope Foundation tehotirihstohrará:kon. Ionkwaiéhston ne iontenhni’tahsetáhkwa ne 100 Years of Loss ne ionteweienhstáhkwa I nón:we.

Tsi nahò:ten iakwéhre aiakhi’nikonhraientáhsten’

Tsi nikarì:wes enhonteweiénhste’, ronteweiénhstha:

  • enhatiweientéhta’ne’ tsi niiawén:’en ne Onkwahón:we education ne Koráhne.
  • enhatirihwaienteríhake’ tsi niwanonhtonnionhtsherò:tens ne enhotiié:nawa’se’ tahatité:ni’ ne Onkwehón:we (First Nations, Metis, Inuit) education.
  • enhotiién:take’ ne iontstáhkwa ahotiié:nawa’se’ ahshakotirihwáia’khse’ ne Onkwehón:we (First Nation, Métis, tánon’ Inuit).

Tsi nahó:ten sénha enhatiweientéhake’

Nó:nen tenhontóhetste’, sénha enhatiweientéhake’ ne kí:ken:

  • Ioiánere tahatihtharénnion’ 
  • Ahatirihwí:sake’, ahatirihwahserón:ni’ tánon’ ahoti’nikonhraién:ta’ne’ ne orihwa’shón:’a
  • Ahatirihwatshén:ri
  • Ióianere ahatiwenníneken’ne’ tsi nahò:ten rotirihwatshénrion
  • Ahatirihwakwénnienhste’ ne ó:ia niwanonhtonnionhtsherò:tens.
  • Tsik nahò:ten ahatíhsa’ tánon’ ahshana’tón:hahse’ ne ó:ia ronteweiénhstha
  • Tsi ní:ioht tsi ahatirihwáia’ke’

Kaia'takwe'ní:io Karihwanontha'shón:'a

  1. Oh nontié:ren iah né: shá:kat tehonate’shén:naien ne akwé:kon ronteweiénhstha ahontéweienhste’?
  2. Ónhka aienèn:ri’ne’ tahatité:ni’ ne Onkwehón:we education?
  3. Oh nontié:ren tsi iorihowá:nen aiakote’shennaién:take’ aiontéweienhste’ tsi niiakorihò:tens, tsi niiakokarò:tens, tánon’ tsi niiewennò:ten?

Tsi nahò:ten shakotirihonniennì:re

Kaiéhston ne orihwa’shón:’a né: ne tekontátenonhkwe ne ón:we raotiiaerénhsera (human rights). Nia’teiorì:wake’ enhatiweientéhta’ne’ ne tenkontenrónhake’ ne Language, Social Sciences, Aboriginal Studies, Health, tánon’ Art tánon’ ó:ni Heath and Wellness, Citizenship, Law, tánon’ Technology.

Iontstahkwa'shón:'a

Ta’ nón:wa teniotonhontsohónhake’ á:iontste’ ne tká:ra’s o’neróhkwa, a’are’kó:wa, waterihwateweién:tons, tánon’/tókani’ teió:ia’ks (dvd tókani karonwarà:ke) ahotiié:nawa’se’ ne ronteweiénhstha rononhá:k tókani skátne ahatiwenníneken’ne’; né: entewanónhton’ ka’ niká:ien ionteweienhstáhkwa aierá:ko. Ta’ nón:wa ó:nen’k tsi aiekária’ke’ ne tóhkara ní:kon teió:ia’ks aionterò:roke’.

Kaianerénhsera iontstáhkwa

Speak Truth to Power Canada wathró:ris ne kaianerénhsera iontstáhkwa né: ne tekontátenonhkwe ne tékeni nawén:re ní:kon ionteweiénhstáhkwa (lesson plans). Tóhkara articles tánon’ sections né: ne kahiá:ton kahiatonhserá:kon ne kí:ken kaianerénhsera iontstáhkwa kén:tho eniontstén:ri aiakoié:nawa’se’ aierihwí:sake’.

Universal Declaration of Human Rights

  • Article 1: Right to equality.
  • Article 18: Freedom of belief and religion.
  • Article 25: Right to adequate living standard.
  • Article 26: Right to education.
  • Article 27: Right to participate in the cultural life of the community.

Canadian Charter of Rights and Freedoms

  • Section 2: Fundamental Freedom
  • Section 15: Equality Rights
  • Section 23: Minority Language Education Rights

United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples

  • Article 2: Right of Freedom and Equality
  • Article 3: Right to Self-Determination
  • Article 13: Right to know and use language, histories and oral traditions
  • Article 14: Establishment of Educational Systems
  • Article 15: Accurate reflection of Indigenous Cultures in Education
  • Article 34: Distinctive Institutional Structures and Customs